خراسان رضوی/چاپارطوس در زمانه‌ای که همه‌گیری بیماری کشنده کرونا به دغدغه فکری جوامع مختلف تبدیل شده، سرعت تاخت و تاز چراغ خاموش اعتیاد در زیر سایه کرونا با تعطیلی کمپهای ترک اعتیاد و بازپروری چند برابر شده است.
اعتیاد به مواد مخدر یکی از بزرگترین مشکلات دنیای امروز است، گرفتاری در دام اعتیاد علاوه بر هزینه‌های مالی و جسمی، عوارض روحی نیز دارد که سبب می‌شود تا فرد دچار اختلالات خلقی، علائم افسردگی، خستگی مزمن، عدم تمرکز، اضطراب و استرس، پایین آمدن اعتماد به نفس و صدمات فراوان به روابط اجتماعی، اقتصادی و بنیان عاطفی خانواده‌ها شود.
نخستین گام برای ترک اعتیاد تصمیم خود فرد است، فردی که اعتیاد به مواد مخدر دارد از نظر جسمی و روانی وابسته می‌شود، برای درمان جسمی، مراکز ترک اعتیاد و پزشک نقش بسیار موثری را بازی می‌کنند، روزهای اول ترک اعتیاد روزهای سختی است عوارض ناشی از کاهش مواد یا عدم مصرف در فرد معتاد او را ناامید می‌کند و از ادامه مسیر باز می‌دارد اراده و روحیه فرد برای ترک اعتیاد در این روزها بسیار مهم است و پذیرش بیماری اعتیاد توسط خود فرد معتاد از نکات بسیار مهمی است که به فرد برای درمان کمک می‌کند. همچنین مصرف مواد مخدر اثرات بدی از نظر روانی بر روی فرد به جای می‌گذارد و طی مراحل ترک سبب به وجود آمدن علائم بیقراری و اختلالات خلقی شدید می‌شود.
افراد مستاصل گرفتار در دام اعتیاد و خانواده‌های آسیب دیده از این بلای خانمان سوز قدیمی به دنبال مفری برای خلاصی می‌گردند و پناه بردن به کمپهای ترک اعتیاد را به عنوان آخرین راه حل می‌جویند اما از اول اسفند سال گذشته با تعطیلی کمپها و نپذیرفتن افراد معتاد در آنها که با نیت پیشگیری از ابتلا به بیماری کرونا صورت می گیرد بیش از هر زمانی گرفتاری افراد جامعه به انواع و اقسام اعتیاد نمود پیدا کرده است و تو گویی که خانواده‌هایی که برخی از اعضای آنها در این دام گرفتارند جز صبر تحمل و سازش با این بیماری چاره دیگری ندارند.
پس از شیوع کرونا و جلب افکار عمومی به این بیماری همه گیر کشنده، از یک سو انگار خطر اعتیاد و معتادان فراموش شده و از سوی دیگر با ایجاد خلاء ناشی از تعطیلی کمپهای دارای مجوز، مراکز غیر قانونی ترک اعتیاد در مناطق مختلف شهر با قیمت‌های متفاوت بسته به توان مالی معتادانی که از اعتیاد خسته شده‌اند و تصمیم به ترک گرفته‌اند سر بر آورده‌اند و آشکار و پنهان فعالیت و تبلیغات می‌کنند.
این در حالی است که به گفته کارشناسان و مسوولان، این مراکز غیر قانونی از کمترین امکانات بهداشتی، ایمنی، اصولی و پزشکی برخوردار نیستند و برخی از معتادان برگشته از این کمپها نیز از شکنجه، کتک‌کاری، گرسنگی و تشنگی همراه با انواع و اقسام شیوه‌های دیگر غیرقانونی رایج در این کمپها برای ترک اعتیاد روایت و شکایت کرده اند و می‌گویند در این کمپها چون شیوه‌های ترک اعتیاد غیر علمی و غیر کارشناسی است معتادان موفق به ترک نمی‌شوند و فقط بر عطش و تشنگی آنها افزوده می‌شود و بعد از رهایی با ولع و حرص و اشتهای بیشتری دوباره رو به مصرف مواد مخدر می‌آورند.
تعطیلی ۹۲ کمپ ترک اعتیاد خراسان رضوی پس از شیوع کرونا
معاون امور پیشگیری اداره کل بهزیستی خراسان رضوی در این باره گفت: تا قبل از شیوع بیماری همه گیر و کشنده کرونا در استان ۹۲ کمپ ترک اعتیاد ماده ۱۵ (کمپ های ترک اعتیاد خصوصی دارای مجوز که معتادان خود معرف با پرداخت هزینه برای ۱۵ روز تا سه ماه در آنها بستری می‌شوند) و ۱۱ کمپ ماده ۱۶ (کمپهای که مخصوص جمع آوری و نگهداری معتادان متجاهر است که هزینه جمع آوری و نگهداری و درمان آنها را دولت پرداخت می‌کند) شامل ۱۰ کمپ مردانه و یک کمپ زنانه فعالیت داشتند.
حسین تنها طلب افزود: با همه گیری بیماری کرونا از اول اسفند ماه سال گذشته بر اساس بخشنامه‌های ستاد ملی مبارزه با این بیماری، پذیرش معتادان در کمپهای ماده ۱۵ ممنوع شد و در حال حاضر فقط کمپهای ماده ۱۶ در استان به طور رسمی با ظرفیت هزار و ۴۰۰ تا هزار و ۵۰۰ نفر با رعایت پروتکل‌های بهداشتی ابلاغی و ۱۴ روز قرنطینه پیش پذیرش فعالیت دارند.
وی ادامه داد: با توجه به این که در کمپهای ماده ۱۵ پذیرشی انجام نشده و معتادان مشمول نیز مرخص شده‌اند هم اکنون اغلب این کمپها تعطیل و منتظر تعیین تکلیف از سوی ستاد استانی مبارزه با بیماری کرونا هستند و فقط در چند شهرستان که دارای وضعیت سفید هستند مجوز پذیرش با نصف ظرفیت اسمی با رعایت شدید پروتکل‌های بهداشتی از جمله قرنطینه ۱۴ روزه قبل از پذیرش، اختصاص پنج متر مربع برای هر تخت، تهویه و چیدمان مناسب برای چند کمپ صادر شده است.
معاون امور پیشگیری اداره کل بهزیستی خراسان رضوی هم جولان فعالیت کمپهای غیر مجاز را در سایه تعطیلی کمپهای مجاز در استان تایید کرد و گفت: در جای جای استان، سودجویان با استفاه از شرایط پیش آمده اقدام به دایر کردن کمپهای غیر مجاز و پذیرش معتادان می‌کنند که سازمان بهزیستی نیز با توجه به وظیفه ذاتی خود در صورتی که از وجود آنها مطلع شود با آنها برخورد قانونی می‌کند.
تنها طلب در مورد برخی مطالب منتشره در مورد برخوردهای غیر انسانی و غیر قانونی در برخی از کمپها نیز افزود: آن دسته از کمپ‌هایی که زیر نظر بهزیستی و با مجوز فعالیت می‌کنند ملزم به ارائه خدمات استاندارد، کارشناسی و بر اساس اصول روانشناسی و پزشکی در راستای درمان بیماران معتاد هستند و همه چیز با نصب دوربین‌های مدار بسته تحت کنترل است اما تعداد کمپهای غیر مجاز که با شعارهای فریبنده معتادان را جذب می‌کنند نیز کم نیستند و مردم باید توجه داشته باشند که وقتی یکی از اعضای خانواده خود را برای ترک به یک کمپ می‌سپارند جایگاه قانونی آنها را جویا شوند.
وی ادامه داد: با توجه به شرایط کرونایی دیگر پذیرش معتادان طبق شرایط گذشته در کمپهای ماده ۱۵ امکان ندارد و بسیار می‌تواند خطر آفرین باشد و ما برای کسب تکلیف درباره چگونگی بازگشایی دوباره کمپهای ترک اعتیاد تحت شرایط کرونا با ستاد استانی مقابله با کرونا مکاتبه کرده‌ایم و منتظر دستور العمل این ستاد برای اتخاذ راهکارهای جدید هستیم.
تنها طلب با اظهار بی‌اطلاعی از آمار دقیق معتادان استان خراسان رضوی گفت: سال ۹۸ در مراکز نگهداری معتادان متجاهر (ماده ۱۶ ) ۹ هزار و ۳۰۰ نفر پذیرش و ترخیص شده‌اند حال آن که تعداد واقعی معتادان استان بسیار بیشتر از این رقم است.
کمپهای خصوصی ترک اعتیاد در شرایط کرونا قادر به ادامه فعالیت نیستند
مدیر کمپ ترک اعتیاد "مرکز زندگی دوباره " واقع در قاسم اّباد مشهد که بعد از شیوع کرونا تعطیل شده است نیز گفت: با شیوع ویروس کرونا کمپهای ترک اعتیاد بر اساس دستور العمل ابلاغی تعطیل شدند و بعد از مدتی اعلام شد که تحت پروتکل های بهداشتی می‌توانند دوباره فعالیت کنند اما حال که وضعیت استان خراسان رضوی دوباره قرمز شده مجدد امر به تعطیلی کرده‌اند.
مجتبی نوذری افزود: با شرایط پیش آمده کمپهای ماده ۱۵ که از بخش خصوصی همکار بهزیستی هستند دیگر نمی توانند فعالیت کنند مگر این که دولت در بخشهای مختلف حمایتی و مالی به آنها کمک کند و حتی اگر شرایط به گونه‌ای شود که مجاز به فعالیت با رعایت پروتکل‌های بهداشتی باشند پذیرش تحت شرایط رعایت پروتکل های بهداشتی از جمله پیش قرنطینه ۱۴ روزه، اسکن ریه و ایجاد اتاق ایزوله هزینه های فراوانی را به همراه دارد و مثلا فقط اسکن ریه بیش از ۶۰۰ هزار تومان هزینه دارد که در بسیاری از موارد خانواده فرد معتاد توان پرداخت این میزان از هزینه را ندارد.
وی ادامه داد: با این شرایط کمپ‌هایی که در هر دوره ۱۵ تا ۴۵ روزه تا ۴۵ نفر پذیرش می‌کردند اکنون خالی مانده‌اند و پرسنل آنها نیز بیکار شده اند و ماهانه تا ۲۰ میلیون تومان متضرر می‌شوند و از سویی دیگر کمپهای غیر مجاز مثل قارچ در گوشه و کنار شهرها با هدف سودجویی سر بر آورده‌اند و بدون رعایت پروتکل بهداشتی و برخورداری از پزشک و روان شناس اقدام به پذیرش معتادان بدون پیش شرط می‌کنند و هیچ کس نیز جلودارشان نیست.
او اضافه کرد: آن گونه که پیداست کرونا حالا حالاها هست و باید با آن زندگی کرد از این رو از مسوولان می‌خواهم برای این بخش از بدنه اجتماعی جامعه نیز فکری اساسی و کارشناسی بکنند و خدمات حمایتی و رهنمودی ارائه دهند تا ضمن رعایت پروتکل های بهداشتی مثل گذشته کمپ های ترک اعتیاد دارای مجوز فعالیت خود را از سر بگیرند و از آسیب های بیشتر به جامعه از ناحیه اعتیاد پیشگیری شود.
در ایران بیش از هشت هزار شهید و هزار و ۲۰۰ جانباز در راه مبارزه با مواد مخدر جانفشانی کرده‌اند که از این تعداد ۴۰۰ شهید متعلق به خراسان رضوی است.
با توجه به همسایگی خراسان رضوی با کشور افغانستان به عنوان بزرگترین تولیدکننده مواد مخدر سنتی دنیا و قرار داشتن این استان در مسیر ترانزیت مواد مخدر، آسیب پذیری آن در حوزه مواد مخدر زیاد است.
با این حال در سال گذشته دستگاه‌های اجرایی نظارتی و کنترلی مختلف در استان ۳۷ تن مواد مخدر و در سه ماهه نخست امسال هشت تن مواد مخدر کشف کردند که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۵ درصد افزایش داشت.
همچنین پارسال ۱۰ هزار و ۱۹۱ خرده فروش و در سال ۹۷، هشت هزار و ۷۱۰ خرده فروش دستگیر شدند.
میزان شیوع اعتیاد در خراسان رضوی ۲.۷ درصد از جمعیت فعال آن یعنی جمعیت بین ۱۵ تا ۶۴ سال است، همچنین هم اینک ۹ هزار معتاد متجاهر در خراسان رضوی وجود دارد که ۶۰ درصد آنها در مشهد و ۱۰ درصد بانوان معتاد متجاهر هستند.
بیشترین ماده مصرفی معتادان در خراسان رضوی تریاک، خانواده حشیش، ماری جوانا، گل، خانواده هروئین ، کریستال و کراک و خانواده شیشه است و خطرناکترین نوع ماده مخدری که در این استان استفاده می شود به ترتیب شیشه، هروئین و گل است.
پارسال ۱۴۸ نفر از جمعیت خراسان رضوی بر اثر اعتیاد فوت کردند که عمده آنان مرد بودند و تعداد مرگ و میر در سال گذشته نسبت به سال ۱۳۹۷ به میزان ۲۹ درصد افزایش داشته است.
تاکنون ۲۶۲ هزار و ۱۷۳ نفر در ایران به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند و شمار جان باختگان کرونا در کشور به ۱۳ هزار و ۲۱۱ تن رسیده است.
منبع/ایرنا