مشهد- ایرنا- روند فزاینده تولید مواد مخدر در افغانستان طی یک دهه اخیر برای همسایگانش از جمله ایران و مناطق هم مرز با آن کشور از سوی مسئولان جمهوری اسلامی به عنوان هشدار و خطری بزرگ مطرح شده است.

به گزارش ایرنا، به گفته مدیرکل تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر نهاد ریاست جمهوری سالانه 10 هزار و 500 تن مواد مخدر در افغانستان تولید می شود که این میزان طی 10 سال اخیر رشد چهار هزار و 800 درصدی داشته است.
خراسان رضوی یکی از استانهای هم مرز ایران با افغانستان دارای 300 کیلومتر مرز مشترک با آن کشور است. با توجه به ویژگیهایهای خراسان رضوی با شش میلیون و 400 هزار نفر جمعیت ثابت و 30 میلیون جمعیت زائر که هر سال به این استان سفر می کنند میزان شیوع مواد مخدر در این استان طی سالهای گذشته پایین تر از میانگین کشوری بوده است.
به گفته مسئولان ستاد مبارزه با مواد مخدر روند شیوع مواد مخدر در خراسان رضوی سیر نزولی طی می کند و با اقدامات پیشگیرانه و درمانی این استان توانسته در کنترل و مقابله با مواد مخدر موفق عمل کند.

* نزول شیوع اعتیاد در خراسان رضوی
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان خراسان رضوی گفت: میانگین شیوع اعتیاد در کشور طبق بررسی های ستاد مبارزه با مواد مخدر طی سالهای 1390 تا 1394 رشد 2 برابری داشته است.
سرهنگ محمد جهان افزود: این در حالی است که شیوع اعتیاد در استان خراسان رضوی طی این مدت نه تنها افزایش نداشته، بلکه کاهش نیز یافته است.
وی اظهار داشت: طبق این بررسی ها در سال 1390 میانگین کشوری اعتیاد 2.5 درصد جمعیت 15 تا 64 سال را در بر می گرفت که این میزان در سال 94 به 5.5 درصد افزایش یافت.
وی گفت: میزان شیوع اعتیاد در کشور از یک میلیون و 400 هزار نفر به بیش از 2 میلیون و 800 هزار نفر طی این مدت رسید.
سرهنگ جهان افزود: جمعیت مبتلا به اعتیاد در خراسان رضوی طی سال 1390 حدود 130 هزار نفر گزارش شده است.
وی اظهار داشت: با اقدامات انجام شده شیوع اعتیاد در این استان طی مدت یاد شده نه تنها افزایش نداشت بلکه یک درصد نیز کاهش داشته و به 2.7 درصد رسیده است که این روند کاهشی در سالهای بعد نیز مورد انتظار است.
وی گفت: میزان شیوع اعتیاد در خراسان رضوی از میانگین کشوری کمتر است.
سرهنگ جهان ادامه داد: اقدامات فرهنگی و پیشگیرانه با همکاری دستگاههای مختلف نظیر آموزش و پرورش، اداره تبلیغات اسلامی، تربیت بدنی، بهزیستی، صدا و سیما و دانشگاههای علوم پزشکی نقش بسزایی در کنترل اعتیاد در خراسان رضوی داشته است.

* کاهش 38 درصدی مرگ و میر معتادان
سرپرست فرمانده انتظامی خراسان رضوی نیز گفت: مرگ و میر معتادان مواد مخدر در این استان طی سال های اخیر 36 تا 38 درصد کاهش داشته است.
سرهنگ سید ابراهیم قربانزاده افزود: تا پیش از سال 1395 میزان مرگ و میر ناشی از مصرف مواد مخدر در خراسان رضوی روند افزایشی داشت، اما از این سال به بعد بدنبال اقدامات انجام شده مرگ و میر معتادان در این استان رو به کاهش نهاد.
وی اظهار داشت: شیوع مصرف مواد مخدر در استان خراسان رضوی با وجود همه شرایط و ظرفیت های خاص خود طی سالهای گذشته روند کاهشی داشته و از میانگین کشوری کمتر بوده است.
وی گفت: وجود 300 کیلومتر مرز مشترک با کشور افغانستان به عنوان بزرگترین تولید کننده مواد مخدر دنیا، حضور 30 میلیون زائر و مسافر سالانه، قرار داشتن در رتبه دوم کشور از نظر تعداد جمعیت، رتبه پنجم کشور از نظر گستردگی حوزه استحفاظی و گستردگی مناطق حاشیه نشین از عوامل شیوع مصرف مواد مخدر در خراسان رضوی به شمار می روند.
وی از آمادگی نیروی انتظامی در هر لحظه شبانه روز برای دستگیری و مقابله با معتادان پرخطر در مناطق مختلف این استان خبر داد.

* خراسان رضوی و بیشترین تعداد معتاد متجاهر
جانشین دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر خراسان رضوی گفت: این استان با دارا بودن حدود پنج هزار معتاد متجاهر یکی از استان هایی است که بیشترین معتاد متجاهر در کشور را دارد.
وحید اشرفی افزود: دو سوم از معتادان متجاهر استان خراسان رضوی در شهر مشهد سکونت دارند.
وی اظهار داشت: روند مرگ و میر معتادان در خراسان رضوی که اغلب مربوط به معتادان متجاهر است، طی چند سال اخیر رو به کاهش بوده و سیر نزولی داشته است.
وی گفت: در سال 94 میزان مرگ و میر معتادان در خراسان رضوی 306 نفر گزارش شده است که این میزان در سالهای 95 و 96 به ترتیب به 241 نفر و 200 نفر کاهش یافته است.
اشرفی افزود: 50 درصد از علل مرگ و میر معتادان بر اثر مصرف بیش از حد این مواد گزارش شده است و مخاطرات تزریق نقش پنج تا 10 درصدی دارند و مابقی علل نیز ناشناخته است.
وی با بیان اینکه طی سالهای گذشته علاوه بر اقدامات پیشگیرانه تعداد مراکز نگهداری درمان معتادان متجاهر در خراسان رضوی نیز افزایش یافته است، اظهار داشت: ظرفیت نگهداری معتادان متجاهر در این استان به 2 هزار نفر افزایش یافته است.
وی گفت: این معتادان با حکم دستگاه قضایی در مراکز مربوطه مدت 6 ماه تا یکسال نگهداری شده و تحت درمان قرار می گیرند.
جانشین دبیر شورای مبارزه با مواد مخدر خراسان رضوی افزود: وقتی معتادان متجاهر در مناطق و پاتوق های آلوده نباشند به مواد مخدر دسترسی ندارند و مرگ ومیر آنها کاهش می یابد.
وی اظهار داشت: هم اکنون 800 مرکز درمان معتادان در استان خراسان رضوی دایر است که 10 نوع روش درمانی در این مراکز ارائه می شود.

* مراکز کاهش آسیب مواد مخدر
رئیس گروه پیشگیری از مصرف مواد مخدر دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: هم اکنون پنج مرکز گذری و یک مرکز سیار کاهش آسیب مواد مخدر در حاشیه کلانشهر مشهد و قوچان در خراسان رضوی دایر است.
دکتر فاطمه کبیری افزود: از این تعداد چهار مرکز گذری در حاشیه شهر مشهد و مناطق طبرسی، قلعه ساختمان، خواجه ربیع و توس این شهر فعالیت دارد.
وی اظهار داشت: روزانه بیش از 700 معتاد در مراکز گذری کاهش آسیب مواد مخدر (DIC) زیر پوشش این دانشگاه در خراسان رضوی پذیرش و امداد رسانی می شوند.
وی انجام تستهای تشخیصی سریع برای HIV ، ارائه سرنگ و وسایل تزریق ایمن، درمان نگهدارنده با متادون برای معتادان پرخطر، توزیع غذای گرم، اجرای برنامه های آموزشی، پانسمان های ساده علامتی و شناسایی سل به صورت رایگان را از جمله خدمات ارائه شده در این مراکز برشمرد.
کبیری گفت: در این مراکز با رویکرد کاهش آسیب و در نظر گرفتن کرامت انسانی، به مصرف کنندگان پر خطر مواد مخدر که از جامعه رانده شده و در بدترین وضعیت قرار دارند، کمک می شود که با دریافت خدمات و آموزش های مربوطه به تدریج روشهای پرخطر را کنار گذاشته و برای بازگشت به دامان جامعه و خانواده آماده شوند.
رئیس اداره پیشگیری و آسیب مصرف مواد مخدر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز گفت: هم اکنون 105 مرکز گذری DIC و 170 تیم سیار برای کاهش آسیب مواد مخدر در کشور فعال است.
دکتر سید ابراهیم قدوسی تعداد مراکز گذری فعال در استان خراسان رضوی را 6 مرکز عنوان کرد و افزود: دانشگاه علوم پزشکی مشهد یکی از سه مرکز اجرای طرح آزمایشی 'موبایل وند' ویژه خدمات رسانی سیار به معتادان پرخطر در کشور است.

* کاهش انتقال ایدز از معتادان تزریقی
کارشناس مسئول برنامه پیشگیری از اچ .آی.وی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: موارد جدید ابتلا به ویروس ایدز از طریق اعتیاد تزریقی در استان خراسان رضوی در حال کاهش است.
دکتر علی حسین پور افزود: هم اکنون موارد جدید انتقال ایدز در خراسان رضوی از طریق معتادان تزریقی به کمتر از 40 درصد رسیده است درحالی که قبلا این میزان بیش از 65 درصد بود.
وی اظهار داشت: اقدامات پیشگیری مانند راه اندازی مراکز گذری و توسعه برنامه های آموزشی و اطلاع رسانی نقش مهمی در کاهش انتقال ویروس ایدز از طریق اعتیاد تزریقی داشته است.
وی گفت: در 2 سال اخیر انتقال ایدز از طریق تماس جنسی بیش از اعتیاد تزریقی بوده است.

* ششمین مرکز پژوهشی مواد مخدر
معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکتهای مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر نهاد ریاست جمهوری در افتتاح ششمین مرکز آموزشی پژوهشی مواد مخدر کشور در مشهد گفت: 6 مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی مقابله با مواد مخدر و رفتارهای اعتیادآور در کشور فعالیت دارد.
پرویز افشار افزود: این مراکز در دانشگاههای علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران و دانشگاه توابخشی بهزیستی و دانشگاههای علوم پزشکی کرمان، زاهدان و مشهد دایر شده اند.
سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر، تولید دانش در حوزه اعتیاد و آسیبهای اجتماعی را جزو اولویتهای این ستاد اعلام کرد و گفت: مراکز آموزشی، پژوهشی و درمانی در حوزه اعتیاد در همین راستا فعالیت می کنند.

* شیوع اعتیاد در خراسان رضوی کمتر از میانگین کشوری
مدیرکل تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر نهاد ریاست جمهوری گفت: کاهش 25 درصدی اعتیاد در کشور یکی از چشم اندازهای جمهوری اسلامی در پایان برنامه ششم توسعه می باشد.
دکتر حمید صرامی افزود: برای دست یابی به این هدف باید هر سال پنج درصد میزان مصرف مواد مخدر در کشور کاهش یابد که این امر نیازمند نقشه راه استانی است.
وی اظهار داشت: بررسی های انجام شده نشان می دهد میانگین مصرف مواد مخدر در استان خراسان رضوی از میانگین کشوری کمتر است.
وی گفت: گرچه تلاشهای خراسان رضوی برای پیشگیری از اعتیاد و درمان معتادان شایسته قدردانی است اما این اقدامات کافی نیست و تا وضعیت مطلوب فاصله داریم.
صرامی افزود: روند فزاینده عرضه مواد مخدر در کشور افغانستان طی 10 یک دهه اخیر برای همسایگانش از جمله ایران و استان خراسان رضوی که مرز مشترک با این کشور دارد، خطر بزرگی محسوب می شود.
وی گرایش نوجوانان و نوجوانان به مواد مخدر، زنانه شدن اعتیاد و گرایش افراد تحصیل کرده و شاغل به اعتیاد را از چالشهای کنونی حوزه مقابله با مواد مخدر در کشور عنوان کرد.