خراسان رضوی/چاپارطوس یک استاد دانشگاه گفت: اقدام آمریکا در مورد پرواز ۱۱۵۲ هواپیمایی ماهان، اصول مندرج در کنوانسیون‌های شیکاگو و منترال را زیر پا گذاشته است.
دکتر امیرحسین ملکی‌زاده در خصوص جوانب حقوقی ایجاد مزاحمت از سوی جنگنده‌های امریکایی برای هواپیمای شماره ۱۱۵۲ اظهار کرد: پرواز شماره ۱۱۵۲ شرکت هواپیمایی ماهان در مسیر تهران-بیروت پس از حدود دو ساعت پرواز بر فراز خاک سوریه مورد تهدید دو جنگنده امریکایی قرار گرفت. منع توسل به نیروی اسلحه علیه هواپیمای غیر نظامی از اصول مسلم حقوق بین‌الملل هوایی است که در کنوانسیون شیکاگو مصوب سال ۱۹۸۴ که مهم‌ترین سند بین‌المللی در این موضوع بوده، مورد تاکید قرار گرفته است.
وی ادامه داد: طبق ماده سه مکرر کنوانسیون شیکاگو هیچ یک از کشورهای متعاهد نباید علیه هواپیماهای غیرنظامی و یا کشور در حال پرواز بر فراز قلمروشان به نیروی اسلحه متوسل شوند و در صورت رهگیری هواپیما جان سرنشینان و ایمنی هواپیما نباید دچار مخاطره شود.
این عضو هیات علمی گروه حقوق دانشگاه آزاد مشهد تصریح کرد: با لحاظ موارد ذکر شده ملاحظه می‌شود که اقدام جنگنده‌های امریکایی در رهگیری هواپیمای مسافربری شرکت هواپیمایی ماهان مغایر با این ماده بوده است که ایمنی هواپیما و جان مسافران را دست‌خوش تهدید جدی قرار داده، این درحالی است که این هواپیما در مسیر پروازی از پیش تعیین شده در حال پرواز بوده است.
ملکی‌زاده در مورد حق پرواز در پیمان شیکاگو خاطرنشان کرد: حق پرواز و عبور از فراز سرزمین یک کشور از اصول مسلم و به رسمیت‌شناخته شده در کنوانسیون شیکاگو و سایر اسناد مربوط حقوق بین‌الملل هوایی می‌باشد. متاسفانه اخیرا اظهاراتی از سوی مقاامات امریکایی بیان شده مبنی بر این که کارکرد هواپیماهای مسافربری ماهان نظامی است که صرفا در حد یک ادعا و بدون ارائه هرگونه سند و مدرکی بوده است که از لحاظ حقوقی فاقد ارزش اعتبار می‌باشد.
این عضو هیات علمی گروه حقوق دانشگاه آزاد مشهد در مورد ادعای فرماندهی سنتکام عنوان کرد: سخنگوی فرماندهی مرکزی امریکا، سنتکام، این پرواز جنگنده‌ها را یک پرواز معمولی برای بررسی بصری و با فاصله ایمن داشته است اما علی‌رغم این ادعا، این پروازها مخاطره زیادی را برای هواپیمای مسافربری ایرانی ایجاد کرده و انجام این عملیات نظامی ایالات متحده کاملا مخاطره‌آمیز و برخلاف تعهدات بین‌المللی دولت ایالات متحده امریکا به موجب کنوانسیون‌های مرتبط با حقوق هوایی بوده است، این کشور در رابطه با مخاطرات احتمالی و تبعات ناشی از این حادثه مسوولیت بین‌المللی دارد.
وی در مورد درخواست بررسی ایران از ایکائو گفت: سازمان بین‌المللی هوانوردی کشوری، ایکائو، بر حسن اجرای مقررات مربوط به هوانوردی بین‌المللی نظارت دارد. طبق ماده ۸۴ عهدنامه شیکاگو، هریک از کشورهای عضو می‌تواند از شورای ایکائو درخواست رسیدگی نماید و از لحاظ حقوقی جمهوری اسلامی ایران نیز امکان ارجاع موضوع را به شورای ایکائو دارد تا از سوی این مرجع رسیدگی انجام شود.
این عضو هیات علمی گروه حقوق دانشگاه آزاد مشهد افزود: با توجه به ابعاد حادثه که خوشبختانه تبعات جانی به دنبال نداشته است، در حال حاضر ضرورتی برای توسل به دیوان بین‌المللی دادگستری و طرح دعوا در این دیوان وجود ندارد. با لحاظ این که این حادثه در حریم هوایی سوریه اتفاق افتاده است، این کشور می‌تواند در مورد این حادثه تحقیق نماید و گزارش آن را به کشور ثبت‌کننده هواپیما یعنی جمهوری اسلامی ایران ارسال نماید.
ملکی‌زاده تصریح کرد: در نتیجه نیروی هوایی ایالات متحده امریکا که مبادرت به انجام این عملیات در آسمان سوریه نموده است با لحاظ این‌که هواپیمای ماهان در کریدور تعیین شده برای هواپیماهای تجاری در حال پرواز بوده، ایالات متحده با این اقدام اصول مندرج در کنوانسیون شیکاگو، ضمائم آن و همچنین کنوانسیون ۱۹۷۱ منترال را زیر پا گذاشته است.
منبع/ایسنا