شهردار منطقه ۳ مشهد با بیان اینکه شهرهایی در حاشیه شهر مشهد ایجاد شود، گفت: این موضوع با دیدگاه حاشیه در حاشیه متفاوت است؛ ایجاد شهرهای کوچک مقیاس در اطراف مشهد می‌تواند یک طرح بلند مدت باشد تا با امکانات خود جوابگوی مجموعه خود باشند.
سیدعلی حسینی ملک‌آباد در گفت‌وگو با ایسنا و با حضور در این خبرگزاری به مناسبت روز خبرنگار اظهار کرد: منطقه ما یکی از مناطق بزرگ شهرداری مشهد است که از یک طرف در مسیر میدان شهدا به سمت خواجه ربیع قرار دارد و محله‌های مختلفی از جمله محله رسالت و طبرسی را شامل می‌شود و تا ابتدای جاده سیمان و منطقه مهرگان ادامه پیدا می‌کند. نداشتن شبکه معابر، نداشتن طرح برای زمین‌های بزرگ مقیاس و همچنین نداشتن سند و هویت در این مناطق و موقوفه بودن اراضی از معضلات ما است. هنوز سند مشخصی در خصوص مالکیت برخی املاک چند ده هکتاری در منطقه ۳ وجود ندارد.
شهردار منطقه ۳ مشهد با اشاره به عدم تعیین تکلیف زمین‌های بزرگ مقیاس خاطرنشان کرد: برای این زمین‌ها طرح وجود ندارد. وقتی این زمین‌ها طرح نداشته باشند قاعدتا منجر به انجام ساخت و سازهای غیر مجاز خواهد شد. در چنین زمین‌هایی شبکه معابر درستی نداریم.
حسینی ملک‌آباد در پاسخ به پرسشی در خصوص وضعیت دادن مجوز و پروانه ساخت به زمین‌های بزرگ مقیاس تشریح کرد: قاعدتا پروانه ساخت به چنین زمین‌هایی داده نمی‌شود. برای اینکه زمینی بتواند پروانه بگیرد در ابتدا باید طرح و کاربری مجاز داشته باشد. برای گرفتن طرح و کاربری مجاز دستگاهی مثل اداره راه و شهرسازی باید کمک کند. همچنین مشاور آنجا باید نگاه حمایتی را داشته باشد.
بدون پروانه ساخت امکانات آب و برق و گاز می‌دهند
وی در رابطه با اخذ امتیازات آب، برق وگاز برای ساختمان‌های بدون پروانه ساخت اضافه کرد: افراد بدون پروانه ساخت می‌توانند تمام امکانات را بگیرند، چون رسالت اجتماعی آن دستگاه‌ها این اجازه را به آن‌ها نمی‌دهد که کسی را از حقش ممنوع کنند. نمی‌تواند به کسی که خانه خود را ساخته است آب و برق و گاز ندهند. درست است که باید از شهرداری استعلام بگیرند، اما اگر کار به جای باریک بکشد افراد حق خانه خود را می‌خواهند. مردم حق سکونت و سرپناه می‌خواهند که چیز زیادی نیست. مردم حاضر هستند خودشان این سرپناه را ایمن بسازند و فقط از ما یک مجوز می‌خواهند. این حداقل چیزی است که ما می‌توانیم برای مردم آماده کنیم.
مدیران گذشته نگاه توسعه‌ای به شرق مشهد نداشتند
شهردار منطقه ۳ مشهد در همین خصوص ادامه داد: ما به برخی از ساخت‌وسازها غیر قانونی می‌گوییم، چون ما خودمان قانون را برای آن‌ها آماده نکرده‌ایم. ما می‌توانیم برای آن مناطق طرح و ضابطه ایجاد کنیم و مردم بتوانند ساخت و ساز انجام دهند. فعل مردم ایجاد و ساخت مسکن برای خود است. اما چون قبلا برنامه‌ای برای این موضوع نداشتیم و در مدیران گذشته نگاه توسعه‌ای به شرق مشهد نبوده است، عملا فعل یکی است اما ما به آن غیر قانونی و غیر رسمی می‌گوییم. درصورتی که می‌توانستیم با برنامه‌ریزی در این خصوص اتفاقات خوبی را شاهد باشیم. اقداماتی که در بخش‌های دیگر حاشیه شهر مشهد مثل قاسم آباد و رضاشهر صورت گرفته است نشان‌دهنده آن است که مدیریت شهری زودتر اقدامات خود را آغاز کرده است.
وی گفت: ما باید به گذشته برگردیم و با نگاه به تصاویر هوایی موجود از گذشته ببینیم که آیا نگذاشتن طرح برای مناطق به آن‌ها کمک کرده است یاخیر؟ اگر کمک کننده بوده است با همان سیاست پیش برویم و در غیر اینصورت می‌توانیم متوجه شویم هرسال بخش زیادی از زمین‌هایی که طرح نداشتند، به صورت ناایمن ساخت و ساز غیرمجاز انجام داده‌اند و ما از مردم عقب‌تر هستیم.
شهردار منطقه ۳ مشهد اضافه کرد: ما باید شهر را در اختیار کسانی قرار دهیم که در این حوزه متخصص باشند و چهره زیبایی از شهر به ما ارائه کنند. در حال حاضر این کار در اختیار بنگاه‌ها و مالکینی است که سیاستشان بر آن است که هرچه معبر کمتر باشد زمین بیشتری می‌فروشند. این افراد قطعه‌بندی را نیز بر همین اساس انجام می‌دهند. در صورتی که با این وجود خودروهای خدمات شهری مثل حمل زباله یا آتش‌نشانی نمی‌توانند در معابر کوچک خدمت‌رسانی کنند. اگر ما بلد نبودیم نمی‌توانستیم منطقه قاسم‌آباد را هم طراحی کنیم. ما بلدیم اما اولویت ما این نبوده است که برای مناطق حاشیه شهر طرح گذاشته و توسعه را ببینیم.
حسینی ملک‌آباد با تاکید بر اینکه معضلات کشف رود یا زمین‌های بزرگ مقیاس می‌تواند تبدیل به ظرفیت شود، تشریح کرد: در حوزه آب‌های سطحی و وجود کشف‌رود در محدوده علی‌رغم اینکه در حال حاضر معضلاتی را به وجود آورده است اما می‌توانیم از آن استفاده‌های خوبی ببریم؛ به عنوان مثال با کاشت درختان آنجا را به فضای سبز تبدیل کنیم. می‌توانیم از زمین‌های بزرگ‌مقیاس با دادن طرح و ایجاد فرصت توسعه‌ای به شهر مشهد و اسکان افرادی که امروز به مسکن نیاز دارند، نام ببریم.
شهردار منطقه ۳ مشهد با اشاره به ظرفیت جوانان توانمند و پر اشتیاقی که در این منطقه وجود دارد، اظهار کرد: به دلیل کمبودهای سرانه‌های ورزشی و آموزشی تا به امروز از آن ظرفیت‌ها استفاده نشده است، اما با کمی نگاه ویژه، کمک و هم‌افزایی که در مجموعه‌های مختلف می‌تواند اتفاق بیفتد می‌توانیم این سرانه را چند برابر کنیم؛ به عنوان مثال شهرداری امکاناتی که در اختیار دارد را در اختیار مدارس قرار دهد، مدارس امکانات خود را در اختیار محله قرار دهد؛ یعنی بین مسجد، مدرسه، محله و حوزه مدیریت شهری هم‌افزایی اتفاق بیفتد.
افزایش ۱۵ برابری اعتبارات منطقه ۳ مشهد
حسینی ملک‌آباد با بیان اینکه حجم پروژه‌های عمرانی منطقه ۱۵ برابر سال‌های گذشته است، اضافه کرد: اعتباری که برای منطقه ۳پیش‌بینی شده است به نسبت دوسال گذشته ۱۵برابر شده است. اما فاصله‌ای که از گذشته اتفاق افتاده است با این دوسال اخیر قابل جبران نیست و همچنان فاصله زیاد است و نیاز داریم که در دوره‌هایی به این مناطق نگاه ویژه‌تری داشته باشیم تا به عدالت نزدیک‌تر شویم.
وی در رابطه با اقدامات صورت گرفته در حوزه ورزشی خاطرنشان کرد: در حوزه ورزشی چند زمین ورزشی در حال احداث است. این زمین‌ها موجب توسعه فضای ورزشی خواهد شد اما با حد نصاب مطلوب هنوز فاصله زیادی داریم.. چندین پارک در حال احداث است و تا پایان امسال به بهره‌بره برداری خواهد رسید. همچنین چند زمین چمن مصنوعی نیز در حال بهره‌برداری است.
اولین برنامه ما افزایش زیرساخت‌ها، امکانات و سرانه‌های حاشیه شهر است
حسینی ملک‌آباد با بیان اینکه اولین برنامه ما افزایش زیرساخت‌ها، امکانات و سهم سرانه‌های حاشیه شهر است، افزود: امیدواریم این برنامه در یک چشم انداز بلند مدت حاصل شود.
وی در خصوص مسائل حوزه حمل و نقل در حاشیه شهر، خاطر نشان کرد: در بعضی از مناطق ما با کمترین هزینه مینی‌بوس‌هایی قرار داده شده است که به ابتدای خطوط اتوبوس‌رانی سرویس‌دهی داشته باشند که می‌تواند بخشی از مشکلات را پوشش دهد. ما در عدالت به این موضوع بسنده می‌کنیم که برابری اتفاق افتاده است در صورتی که عدالت برابری نیست؛ عدالت در این است که فرصت برابر در اختیار افراد قرار دهیم. باتوجه به اینکه بخشی از مناطق ما عموما به خطوط مترو دسترسی ندارند و همچنین امکان استفاده از حمل و نقل شخصی، اسنپ یا تاکسی را نیز ندارند و به حمل و نقل عمومی به عنوان حداقل حمل و نقل مورد استفاده نیاز دارند، به نسبت جمعیت قاعدتا نیازمند توسعه حمل و نقل عمومی است.
۱۰۰هزار متر از معابر منطقه نیاز به آسفالت دارد
شهردار منطقه ۳مشهد در رابطه با وضعیت معابر خاکی در این منطقه گفت: از ۴۵۰ هزار متر معابر خاکی منطقه۳ حدود ۳۵۰ هزار متر آن در نهضت آسفالت سال‌های گذشته انجام شده است اما هنوز ۱۰۰ هزار متر دیگر وجود دارد.
حسینی ملک‌آباد با اشاره به پروژه‌های بزرگ برای رفع مسئله گره‌های ترافیکی در منطقه ۳، اظهار کرد: تعویض پل دهرود با اعتبار تقریبا ۸۰میلیارد تومان با کمک دولت و همچنین دوربرگردان غیر همسطح قبل از رسالت با اعتبار حدود ۱۰۰میلیارد تومان و پیشرفت ۴۰درصدی که تاکنون انجام شده است از جمله این پروژه‌ها هستند.
وی با تاکید بر اینکه محدوده قرقی از سال ۱۳۹۲ به شهر مشهد الحاق شده است اما هنوز طرح تفصیلی ندارد، خاطرنشان کرد: طرح تفصیلی منطقه قرقی هنوز تصویب نشده است و تا این طرح تصویب نشود شهرداری در هیچ یک از حوزه‌ها مثل شهرسازی و دیگر بخش‌ها نمی‌تواند پاسخگو باشد. وقتی منطقه‌ای طرح تفصیلی نداشته باشد دست شهرداری برای خدمت‌رسانی به شهروندان بسته است؛ به عنوان مثال شهرداری نمی‌داند که معابر مصوب در چه جایی قرار گرفته‌اند تا نسبت به آسفالت و چنین مواردی در آنجا اقدام کند.
شهردار منطقه ۳ مشهد در خصوص وضعیت طرح تفصیلی منطقه قرقی، تصریح کرد: طرح تفصیلی برای این منطقه در شورای شهر مشهد تصویب و به کمیسیون ماده پنج ارائه شده است. پس از تصویب در کمیسیون ماده پنج و مراحل دیگر قانونی در سازمان راه و شهرسازی، به شهرداری برای اجرا ابلاغ خواهد شد.
هرچه زودتر برای حاشیه شهر مشهد طرح ایجاد شود
حسینی ملک‌آباد با بیان اینکه معضل و بخش اصلی ما حریم و همچنین روستاهای اطراف است، گفت: ضابطه و امکانات روستاها با شهر یکی نیست. عملا یک دهیار و بخشدار امکانات شهری را برای مدیریت ندارد تا بتواند عمل شهرسازی را انجام دهد درنتیجه خواه ناخواه آن مناطق به شهر اضافه می‌شود. اگر هرچه زودتر برای مناطق روستایی و حاشیه ایجاد طرح کرده و ورود به این مناطق را داشته باشیم سال‌ها شهر مشهد را در حوزه بازآفرینی جلو خواهیم انداخت.
شهرهایی در حاشیه شهر مشهد ایجاد شود
وی ادامه داد: پیشنهاد می‌شود مشاورین همانطور که دیدگاه شهری را در حال حاضر برای حریم شهر مشهد دارند برای مناطق بخش مرکزی که در حریم شهر مشهد قرار دارند نیز داشته باشند. یکی از راهکارها که به طور بلند مدت می‌تواند در نظر گرفته شود ایجاد شهرهایی در حاشیه شهر مشهد است.
وی در پاسخ به اینکه آیا این موضوع باعث ایجاد حاشیه در حاشیه نمی‌شود؟، ادامه داد: این موضوع با دیدگاه حاشیه در حاشیه متفاوت است؛ ایجاد شهرهای کوچک مقیاس در اطراف مشهد می‌تواند یک طرح بلند مدت باشد تا با امکانات خود جوابگوی مجموعه خود باشند. در اطراف تهران شهرهایی وجود دارد که به صورت مستقل فعالیت می‌کنند. در حال حاضر شاندیز و طرقبه درآمد خود را از اطراف خود و امکاناتی که در اختیار دارد به دست آورده است. ما می‌توانستیم شهرهایی را در این حوزه و در اطراف مشهد تعریف کرده و این شهرها با درآمد خود بازآفرینی انجام دهند و مشکلات خود را برطرف کنند.
۷۰ درصد منطقه شامل حاشیه‌نشینی می‌شود
حسینی ملک‌آباد با اشاره به اینکه بخش بسیار کمی از بافت‌های ما نزدیک به محدوده ثامن است، تشریح کرد: بافت انسانی ما پرتراکم است. بخشی از آن مهاجرین و اتباع هستند که در بعضی از محلات ما تا ۳۰درصد جمعیت را در بر می‌گیرند. همچنین بخشی دیگر نیز شامل افرادی است که از شهرها و روستاهای اطراف مشهد به این شهر مهاجرت کرده‌اند. ۷۰درصد منطقه ما حاشیه نشینی و سکونتگاه‌های غیر رسمی را شامل می‌شود.
وی افزود: نگاه من به این موضوع کاملا ظرفیت محور است. هر تهدیدی درون خود دارای ظرفیت است. قومیت‌ها در حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد در تمامی مناسبت‌های ما مشارکت داشته‌اند. بنابراین در حوزه تمدن و جامعه و قبول تمدن اسلامی قومیت‌ها پیشرو هستند. علاوه بر آن با تمام سختی‌ها و مصائبی که در زندگی دارند همچنان به نظام جمهوری اسلامی پایبند هستند. تنوع قومیت، تنوع مذهبی هم دارد. قاعدتا در بافت مهاجر ما احتمال اینکه اهل سنت باشند وجود دارد ولی ایرانی‌ها در منطقه۳ عموما اهل تشیع هستند.
فضای بلا استفاده شهرداری، در اختیار محله
شهردار منطقه ۳ مشهد در رابطه با اقدامات شهرداری منطقه در حوزه توانمندسازی در بخش‌های مختلف خاطرنشان کرد: در حوزه فرهنگی سعی کرده‌اند آموزش داشته باشند که این آموزش‌ها در راستای توانمندسازی سرپرستان خانوار صورت می‌گیرد. همچنین مراکز رویش ایجاد شده است که ذیل سازمان بازآفرینی است. در حال حاضر با کمک‌های معاون دادستان مشهد ۵۰ درصد فضاهای ما در اختیار این خانواده‌هاست و در حال فروش محصولات خود هستند. امروز من به همکارانم گفته‌ام اگر ما یک سانتی متر فضا در شهرداری مشهد داریم که بلااستفاده است آن فضا را در اختیار محله قرار دهیم.
وی با اشاره به استفاده از ظرفیت‌های محلی در حوزه پیمانکاری گفت: معمولا نگاه شهرداری این بوده است که پیمانکار بزرگی بگیرد و دردسر خود را کم کند. اما نگاه من این است که از جوانان و تشکل‌های خود منطقه استفاده کنیم و ظرفیت‌ها را در اختیار آن‌ها قرار دهیم؛ به عنوان مثال سیستم‌های صوتی در برگزاری مراسم می‌تواند از یک مسجد محلی، هیأت و تشکل‌ها دریافت شود تا هزینه‌ها در حوزه رسالت اقتصادی به محله برگردد.
سرانه فضای آموزشی در حاشیه شهر مشهد ۱ متر است
حسینی ملک‌آباد با بیان اینکه سرانه آموزشی در حاشیه شهر مشهد ۱ متر است، اظهار کرد: در شهر مشهد این سرانه ۳ متر و در کل کشور ۵ متر است. این به معنای آن است که ما در حال حاضر از نظر سرانه فضای مدرسه ۸۰ درصد نسبت به کشور عقب هستیم. دلیل آن هم این است که مالکان سهم سرانه خود را در حوزه آموزشی برای ساخت نداده‌اند. علاوه بر آن ریزدانگی و تراکم جمعیتی و همچنین زاد و ولدهای این محدوده همیشه رو به افزایش بوده است. در حال حاضر پیگیری‌های ویژه‌ای توسط فرماندار محترم مشهد در خصوص ساخت مدارس صورت گرفته است اما تا زمانی که نتوانسته‌ایم به تعداد کافی مدرسه بسازیم این مشکل وجود خواهد داشت. عموما معلم‌ها نیز در انتخاب خود برای این مناطق سختگیری‌هایی دارند و عمدتا این مناطق را برای تدریس انتخاب نمی‌کنند.