معاون اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی گفت: از ابتدای سال جاری تاکنون ۴۶۱ کودک پذیرش شده‌اند و در حال حاضر یک هزار و ۱۰۰ پرونده فعال کودک کار و خیابان در بهزیستی وجود دارد که از حمایت‌ها و خدمات این سازمان برخوردار می‌شوند.
حمیده محدث در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در مشهد گفت: طی سال‌های اخیر تلاش شد تا با رفع مشکلاتی که در برنامه‌های پیشین از روش‌های شناسایی و جذب وجود داشت، از راهکارهای علمی و حرفه‌ای برای ساماندهی و توانمندسازی کودکان کار و خیابان در بستر خانواده استفاده شود.
وی افزود: به‌منظور همکاری بین سازمانی در رسیدگی به موضوع کودکان کار، کمیته ساماندهی کودکان کار و خیابانی به دبیری بهزیستی خراسان رضوی با عضویت 16 دستگاه تشکیل شده است.
پذیرش 461 کودک از ابتدای سال تاکنون
محدث گفت: از ابتدای سال جاری تاکنون 461 کودک پذیرش شده‌اند و در حال حاضر یک هزار و 100 پرونده فعال کودک کار و خیابان در بهزیستی وجود دارد و از حمایت‌ها و خدمات این سازمان برخوردار می‌شوند.
معاون اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی عنوان کرد: بیش از 90 درصد کودکان کار و خیابانی صاحب خانواده بوده و پس از اتمام کار روزانه به خانه باز می‌گردند و بین 60 تا 80 درصد این کودکان غیرایرانی به‌ویژه افغانستانی هستند. در نتیجه ایرانی بودن یا جزو اتباع خارجی بودن کودک کار و خیابانی و خانواده‌های آنها همواره در ساماندهی مورد نظر قرار می‌گیرد.
وی با بیان اینکه در توانمندسازی کودکان کار و خیابانی همواره توجه و رسیدگی ویژه‌ای به وضعیت خانوادگی آنها می‌شود،گفت: ارائه خدمات تخصصی ترک اعتیاد از قبیل آماده‌سازی سرپرست برای ترک اعتیاد، ارجاع سرپرست به مراکز ترک اعتیاد سرپایی و اقامتی، کمک در جهت تامین هزینه‌ها و پیگیری وضعیت سرپرست در مراکز ترک اعتیاد و...توانمندسازی شغلی خانواده از طریق ارجاع پدر یا مادر به کلاس‌های حرفه آموزی، کمک به خوداشتغالی والدین، کاریابی، توانمندسازی آموزشی از طریق آگاه‌سازی خانواده از خطرات ناشی از کار کودکان، حمایت‌های مالی از خانواده از طریق اعطای کمک هزینه معیشتی، در اختیار گذاشتن سبد کالا، معرفی به بنیادهای حمایتی از جمله کمیته امداد امام خمینی ( ره ) و...از جمله اقداماتی است که در راستای حمایت از کودکان کار و خانواده‌های آنها انجام می‌شود.
ارائه بیش از 22 هزار و 400 خدمت تخصصی
محدث درخصوص فرآیند ارائه خدمات تخصصی به کودکان کار و خیابانی افزود: پس از پذیرش اولیه کودک کار و خیابانی متناسب با نوع مشکل، شرایط و وضعیت او برنامه حمایتی تدوین می‌شود؛ در همین راستا از ابتدای سال جاری تاکنون کودکان کار و خیابانی و خانواده‌های آنها بیش از 22 هزار و 400 خدمت تخصصی شامل خدمات مددکاری، روانشناسی، بهداشتی، درمانی، آموزشی و ...دریافت کرده‌اند.
معاون امور اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی ادامه داد: این خدمات از طریق مراکز دولتی و غیردولتی شبانه‌روزی یا روزانه که شامل یک مرکز غربال، دو مرکز شبانه‌روزی و دو مرکز روزانه است، ارائه می‌شود.
وی درخصوص مراکز نگهداری شبانه‌روزی کودکان کار و خیابانی، گفت: یک مرکز دولتی و یک مرکز غیردولتی در این زمینه فعال است؛ در این مراکز کودکان کار و خیابان به صورت موقت پذیرش شده و تلاش تیم تخصصی بر این است که در مدت اقامت کودک در مرکز بررسی‌های لازم برای انتقال کودک به خانواده یا سایر مراکز صورت گیرد.
میانگین سنی کودکان کار 6 تا 18 سال است
محدث گفت: مراکز روزانه حمایتی- آموزشی کودک و خانواده از دیگر مراکزی هستند که به کودک کار و خیابان ارائه خدمت می‌کنند؛ این مراکز برای کودکان کار وخیابانی است که بین 6 تا 18 سال سن دارند و نیاز به اقامت در مراکز شبانه‌روزی را نداشته و با مراجعه روزانه به این مراکز از خدمات توانمندسازی آن بهره‌مند می‌شوند. در حال حاضر دو مرکز در این حوزه فعالیت می‌کنند.
معاون امور اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی خاطرنشان کرد: از سال 1392 مراکز غیر اقامتی تحت عنوان مراکز حمایتی-آموزشی کودک و خانواده با هدف کاهش آسیب و خانواده محوری راه‌اندازی شد؛ هدف نهایی و آرمانی این مراکز، عدم حضور کودک در خیابان به دلیل آسیب‌زا و خشونت آمیز بودن و نقص حقوق آنان است.
وی افزود: ترخیص از این مراکز به مفهوم قطع ارتباط خدمت‌گیرنده با بهزیستی نیست، بلکه در کنار پیگیری‌های پس از ترخیص از طرف تیم تخصصی هر زمان که خدمت گیرنده برای دریافت خدمات به مرکز مراجعه داشته باشد، در چارچوب قوانین و مقررات موجود به وی خدمات ارائه می‌شود.
محدث عنوان کرد: پاسخ به نیازهای پایه نظیر تامین سرپناه، خوراک، پوشاک، فوریت‌های پزشکی و امنیت متناسب با سن کودک، ارزیابی اولیه کودک و خانواده با بررسی‌های مددکاری و روانشناسی، پیگیری جهت اخذ مدارک هویتی برای کودک در صورت نیاز، برنامه‌ریزی و اقدام جهت آموزش و تحصیل کودک براساس سن و شرایط استفاده از انواع مدل‌های رسمی، تحصیلی از جمله آموزش و پرورش، نهضت سواد آموزی، مدارس شبانه‌روزی و ... برخی از حمایت‌ها و خدمات ارائه شده به کودکان از طریق این مراکز است.
ضرورت بازنگری و اصلاح آیین‌نامه ساماندهی کودکان کار
معاون امور اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی با بیان اینکه آموزش‌های مهارتی برای کودکان کار و خیابان همواره مدنظر قرار می‌گیرد، گفت: در راستای ارتقای مهارت‌های اجتماعی، مهارت‌های زندگی نظیر افزایش خود باوری، آشنایی کودک با علائم ناشی از مصرف یا عدم مصرف مواد در والد، پذیرش مسئولیت‌های فردی و محافظت از خود و ...آموزش‌های لازم طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته به کودک وخانواده ارائه می‌شود؛ علاوه بر این، پاسخ به نیازهای روانشناختی و استفاده کودک و خانواده از خدمات تخصصی مشاوره، روانشناسی و روانپزشکی، برنامه‌ریزی جهت ایجاد، حفظ و ارتقاء بهداشت روانی کودک با توجه به علایق کودک، برگزاری برنامه‌های تفریحی، فراهم کردن فرصت برای حضور کودک در فضاهای با نشاط و شادی آور، برگزاری کلاس‌های فوق برنامه و .... نیز در راستای ارتقای وضعیت روانی و ذهنی کودک از خدمات دیگری است که در این مراکز انجام می‌شود.
محدث با بیان اینکه تشکیل کمیته‌های ساماندهی کودکان کار و خیابانی از جمله اقدامات شاخص صورت گرفته در این زمینه است، تاکید کرد: در شرایط فعلی باید آیین‌نامه ساماندهی کودکان کار و خیابانی مورد بازنگری و اصلاح قرار گیرد و در آن وظایف هر دستگاه مشخص و هماهنگی‌های میان سازمان‌های مختلف درنظر گرفته شود، زیرا موضوع کودکان کار و خیابان دارای ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است و در همه مراحل شناسایی، جذب، پذیرش در مراکز و... همراهی تمام سازمان‌های مرتبط و استفاده از ظرفیت‌ها و منابع آنها ضروری است.
وی درخصوص دستگاه‌های عضو کمیته ساماندهی کودکان کار و خیابانی، گفت: بهزیستی به عنوان دبیر کمیته ساماندهی کودکان کار و خیابان تعیین شده و اعضای این کمیته را دستگاه‌های مختلفی از جمله دادستانی، استانداری، نیروی انتظامی، شهرداری، دانشکاه علوم پزشکی، آموزش و پرورش، فنی وحرفه‌ای، اداره کل تعاون کار ورفاه اجتماعی، بیمه خدمات درمانی، بیمه تامین اجتماعی، صدا و سیما، اداره کل اتباع، جمعیت هلال احمر، کمیته امداد، اداره کل ورزش و جوانان و ثبت احوال تشکیل می‌دهند.