قائم مقام شرکت آب منطقهای خراسان رضوی گفت: شهر مشهد به لحاظ آبهای سطحی شهر فقیری محسوب میشود، بنابراین در آینده طرحهای انتقال آب به خراسان ضروری است.
علیرضا طاهری در گفتوگو با ایسنا، با اشاره به ضرورت انتقال آب به مشهد، اظهار کرد: طرحهای انتقال آب از گذشته تا به امروز وجود داشته است. در دوره تیموریان برای تامین آب شرب صحن کهنه حرم امام رضا (ع) از چشمه گیلاس واقع در ۸۰ کیلومتری مشهد استفاده میشد.
وی افزود: همچنین قنات قصبه گناباد نیز از دیگر طرحهای انتقال آب از سوی گذشتگان بوده که به منظور تامین نیاز آبی شهرگناباد در سالیان دور اجرا شده است. از این جهت میتوان گفت که ماهیت پروژههای انتقال آب این است که آب را از مکانی که نیاز کمتری دارد به مکانهایی با نیاز آبی بیشتر انتقال دهیم.
قائم مقام شرکت آب منطقهای خراسان رضوی ادامه داد: اگر ما حداکثر صرفهجویی و مدیریت سازنده را بر منابع آبی داشته باشیم، باز هم در آینده نیازمند طرحهای انتقال آب هستیم. شهر مشهد به لحاظ آبهای سطحی شهر فقیری محسوب میشود، بنابراین در آینده طرحهای انتقال آب به خراسان لازم و ضروری است.
وی با بیان اینکه محدوده جغرافیایی خراسان رضوی در اقلیم گرم و خشکی واقع شده که به سبب آن با چالشهای آبی بسیاری روبهرو است، عنوان کرد: وجود آب، شرط اصلی شکلگیری تمدنهای بشری در ایران باستان بوده اما در خراسان به جهت وجود مبارک امام هشتم(ع) شکلگیری و توسعه خراسان و شهر مشهد بر این مبنا صورت گرفته است. با وجود اینکه خراسان و مشهد امروزه با مشکلات آبی فراوانی روبهرو بوده، در آینده نیاز است که طرحهای انتقال آب به این استان و شهر اجرایی شود.
طاهری خاطرنشان کرد: عواملی چون چاههای غیرمجاز، برداشت غیرمجاز از چاههای مجاز و عوامل بسیار دیگری باعث کاهش سطح آبهای زیرزمینی شده، از طرفی آبخوانهای زیرزمینی با نزولات جوی تغذیه میشود که در طی سالیان گذشته کاهشهای بسیاری در نزولات جوی داشتهایم. طرحهای انتقال آب از دیگر موارد تغذیه آبخوانهای زیرزمینی محسوب میشود.
قائم مقام شرکت آب منطقهای خراسان رضوی ادامه داد: سدها و خطوط انتقال فینفسه خوب یا بد نیست. عملکرد این پروژهها به این وابسته است که بتواند خدمت مثبتی به ما ارائه دهد. متاسفانه در چند ساله اخیر جوی شکل گرفته، مبنی بر اینکه سدسازی و پروژههای انتقال آب فینفسه به زیان است.
وی درخصوص تاثیرگذاری تحریمها بر پروژههای انتقال آب، گفت: تحریمها خدمت بزرگی به کشور کرد، به طور مثال در طرح انتقال آب سد دوستی به مشهد ما توانایی ساخت الکتروموتورهای پمپاژ ۲ مگاواتی را نداشتیم اما در حال حاضر توانایی این را داشته که الکتروموتورهایی با ظرفیت ۸ مگاوات تولید کنیم. من اعتقاد دارم که میتوانیم پروژه انتقال آب را با توان کاملا ایرانی و همچنین در کشورهای دیگر اجرایی کنیم.
باید به فکر تامین منابع آب جدید باشیم
قائم مقام شرکت آب منطقهای خراسان رضوی با اشاره به اینکه نیاز آب مشهد در طی سالهای آینده افزایش خواهد یافت، تصریح کرد: هم اکنون نیاز آبی مشهد حدود ۲۷۰ میلیون متر مکعب است که طی سالهای آینده این میزان نیز افزایش خواهد یافت، از این جهت لازم است تدبیری برای تامین این نیاز آبی داشته باشیم.
طاهری خاطرنشان کرد: عمده درصد تامینکننده آب شرب مشهد با حدود ۸۵ درصد در زمان قبل از احداث سد دوستی، آبهای زیرزمینی بوده که در زمان بهرهبرداری سد دوستی این میزان به مقدار قابل چشمگیری کاهش یافت. در حال حاضر با وجود خشکسالیها در بالادست دوستی، میزان بهرهبرداری از سد دوستی حدود ۲۰ درصد است که این موضوع نشان میدهد حجم برداشت از آبهای زیرزمینی به منظور تامین آب شرب مشهد افزایش یافته است.
وی با بیان اینکه باید به فکر تامین منابع آبی جدید باشیم، تاکید کرد: با توجه به خشکسالیهای اخیر و کاهش آبدهی سدها باید به فکر تامین منابع آبی جدید باشیم که طرح انتقال آب از هزار مسجد میتواند یکی از این موارد باشد.
قائم مقام شرکت آب منطقهای خراسان رضوی بیان کرد: بخشی از میزان حقآبه ما توسط رودخانههای مرزی هزارمسجد بدون برداشت حقآبه قانونی وارد کشور همسایه میشود. طی سالیان زیادی این میزان حقآبه بدون دریافت سهم به کشور همسایه رفته که با اجرایی شدن طرح انتقال آب از هزارمسجد میتوان از میزان حقآبه قانونی خود بهرهبرداری کرد.
طاهری در خصوص طرح انتقال آب هزارمسجد، خاطرنشان کرد: اولویت نخست ما در این پروژه تامین آب شرب صنعت و خدمات شمالی هزار مسجد است. مرحله دوم تامین کمبودهای آب تابستانه شرب، کشاورزی منطقه و مرحله آخر انتقال آب مازاد منطقه هزارمسجد به مشهد مقدس است.
وی اضافه کرد: حواشی بسیاری برای این پروژه مطرح شده که عمده آن مربوط به محیط زیست بوده، درحالی که میتوان مشاهده کرد هیچ ضرری به منطقه وارد نشده و حتی باعث شکلگیری زیستبوم جدید برای پرندگان مهاجر زمستانی شده است.
عده کمی بدون دانش حوزههای آبی با طرحهای سدسازی مخالفت میکنند
قائم مقام شرکت آب منطقهای خراسان رضوی در خصوص تقابل توسعه و محیط زیست، گفت: توسعه و محیط زیست میتواند سه حالت مختلف نسبت به هم داشته باشد، حالت اول اینکه هر کدام مسیر خود را طی کنند که این حالت ناسازگار است، حالت دوم مقابله محیط زیست با توسعه بوده که این وضعیت ناسازگارترین حالت ممکن محسوب میشود اما حالت سوم همراستا و همجهتی محیط زیست با توسعه بوده که در این حالت شاهد پیشرفتهای بسیاری خواهیم بود.
طاهری خاطرنشان کرد: متاسفانه عده کمی از افراد بدون دانش حوزههای آبی هستند که با طرحهای انتقال آب و سدسازی مخالفت میکنند، در حالی که اگر آب شرب منزل آنها ساعتها قطع یا جیرهبندی شود، اولین فردی خواهند بود که مدیران آب استان را مورد سوال قرار خواهند داد، از این جهت میتوان گفت که این مورد یکی از موارد تقابل توسعه و محیط زیست است.