هوای کلانشهر مشهد سالم است

چاپارطوس/خراسان رضوی مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی گفت: کیفیت هوای کلانشهر مشهد امروز هفدهم خرداد ماه در شرایط سالم قرار دارد.

تورج همتی صبح دوشنبه در گفتگو با خبرنگار میانگین کنونی کیفیت هوای مشهد را ۸۶ ای. کیو.آی ذکر و بیان کرد: این عدد نشانگر هوای سالم تنفسی برای شهروندان مشهدی است.

وی ادامه داد: گرچه هوا در ۲۲ منطقه مشهد در شرایط سالم قرار دارد ولی کیفیت هوا در منطقه خاقانی این کلانشهر مشهد آلوده و هشداردهنده است. 

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی گفت: شایسته است شهروندان مشهدی با کاهش رفت و آمدهای غیرضرور، نقش موثر خود را در بهبود کیفیت هوای این شهر ایفا کنند.

قرار داشتن شاخص کلی کیفیت هوا تا ۵۰ ای. کیو. آی به معنای وضعیت پاک و بین ۵۱ تا ۱۰۰ ای. کیو. آی نشانگر وضعیت سالم است.

همچنین قرار گرفتن شاخص کلی کیفیت هوا بین اعداد ۱۰۱ تا ۱۵۰ ای. کیو. آی به معنای آلودگی هوا برای افراد حساس و کودکان و بین اعداد ۱۵۱ تا ۲۰۰ ای. کیو. آی به معنای آلودگی هوا برای همه سنین محسوب می‌شود.

قرار داشتن شاخص کلی کیفیت هوا بین اعداد ۲۰۱ تا ۳۰۰ ای. کیو. آی نیز نشانگر وضعیت اضطراری و بالاتر از عدد ۳۰۰ هم نمایانگر وضعیت بحرانی آلودگی هواست.

روزانه افزون بر یک میلیون دستگاه خودرو در کلانشهر ۳.۵ میلیون نفری مشهد رفت و آمد می‌کنند.

طرح گردشگری سد درونگر ماندگاری مسافر در درگز را افزایش می‌دهد

چاپارطوس/خراسان رضوی رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درگز گفت: طرح گردشگری سد درونگر درگز بزرگترین طرح گردشگری شهرستان است و با اجری این طرح، ماندگاری مسافر و گردشگر در شهرستان درگز افزایش چشمگیری خواهد یافت.

محمد مددی در گفت‌وگو  عنوان کرد: سد درونگر درگز در ۳۵ کیلومتری شمال غربی شهرستان درگز واقع شده‌ است و بزرگترین طرح گردشگری شهرستان درگز که موافقت اصولی آن در ماه‌های اخیر صادر شد، در محدوده این سد اجرا خواهد شد.

مددی اظهار کرد: طرح گردشگری سد درونگر، دارای امکاناتی همچون، اقامتگاه، رستوران، تفریحات آبی و... است که توسط بخش خصوصی اجرا خواهد شد و حدود ۲۹ هکتار وسعت دارد؛ هزینه راه‌اندازی آن نیز حدود ۲۵ میلیارد تومان برآورد شده است و با توجه به وسعت طرح، پیش‌بینی می‌کنیم اجرای آن ۲ سال زمان ببرد و در حل حاضر نیز در مرحله گرفتن استعلامات است.

وی ادامه داد: شهرستان درگز در شمالی‌ترین نقطه استان خراسان رضوی واقع شده‌ است و به لحاظ طبیعت بکر، تفرجگاه‌های متعدد و جاذبه‌های تاریخی، مورد توجه مسافران و گردشگران است و بدون شک اجرای این طرح که شامل اقامتگاه بوده و برای اولین بار زمینه تفریحات آبی را در شهرستان فراهم خواهد کرد، نقش چشمگیری در پر کردن اوقات فراغت شهروندان و همچنین جذب گردشگر و مسافر خواهد داشت.

وی یادآور شد: در شرایط عادی و قبل از اپیدمی کرونا، شهرستان درگز سالانه پذیرای بیش از ۱۰۰ هزار مسافر بود و قطعا اجرای طرح گردشگری سد درونگر در توسعه گردشگری و به دنبال آن رونق اقتصادی شهرستان نقش چشمگیری خواهد داشت.

مددی با اشاره به تأثیر کرونا بر گردشگری گفت: بیماری کرونا گردشگری کل دنیا را تحت تأثیر قرار داد و شهرستان درگز نیز از این امر مستثنی نبود به طوری که به دلیل محدودیت‌های ناشی از کرونا، ورود مسافر و گردشگر به شهرستان ۶۰ درصد کاهش داشته‌ است.

ثبت ملی ۹ تپه و محوطه تاریخی در شهرستان درگز

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان درگز در ادامه از ثبت ملی چند تپه و محوطه تاریخی در شهرستان درگز خبر داد و در این زمینه گفت: تعداد ۹ تپه و محوطه تاریخی به مجموعه تپه‌ها و محوطه‌های تاریخی شهرستان که در فهرست آثار ملی ثبت شده‌اند، اضافه شد.

وی خاطرنشان کرد: این تپه‌ها و محوطه‌ها که مربوط به دوره‌های مختلف تاریخی هستند در روستاهای فضل‌آباد، قلعچه، ارتیان، گلخندان، کاهو، چقر، سعدآباد، قزلق و قره قوینلو واقع شده‌اند.

وی تصریح کرد: شهرستان درگز به دلیل وجود این تپه‌ها و محوطه‌های تاریخی ظرفیت خوبی در زمینه تحقیق و مطالعات باستان‌شناسی دارد و در این زمینه یکی از غنی‌ترین شهرستان‌های استان است.

مددی منطقه نمونه گردشگری چلمیر، دره‌ها و تفرجگاه‌های باصفا و دره‌های مشجر از جمله دره زو درونگر، دره ارغوان و منطقه عشایری قزقان‌دره؛ همچنین آبگرم الله اکبر و آبگرم امام قنبر را از مهمترین جاذبه‌های طبیعی شهرستان درگز دانست.

وی همچنین محوطه تاریخی بندیان را مهمترین جاذبه تاریخی شهرستان درگز برشمرد و افزود: این جاذبه تاریخی که در ۲ کیلومتری شهر درگز واقع شده است، مربوط به دوره ساسانی است و حدود ۱۶۰۰ سال قدمت دارد.

گفتنی است؛ پیش از این تعداد ۹۱ اثر تاریخی شهرستان درگز در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده بود و با احتساب این ۹ اثر ثبت شده، مجموع آثار ثبت ملی شهرستان به ۱۰۰ اثر ملی رسید و از مجموع این آثار تعداد ۱۲ مورد بنای تاریخی و ۸۸ مورد تپه و محوطه تاریخی است.

پاکسازی آب با چاقوی ارتش سوئیس

چاپارطوس/خراسان رضوی آلودگی فسفات در رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و دیگر آبراهه‌ها به سطوح خطرناکی رسیده و باعث توده‌ای از جلبک‌هایی شده است که نتیجه آن محرومیت ماهی‌ها و گیاهان آبزی از اکسیژن خواهد بود. به همین دلیل کشاورزان در سراسر جهان با کاهش میزان ذخیره کودهای فسفاته که نیمی از مواد غذایی جهان را تامین می‌کنند، موافقت کردند.

به نقل از یورکالرت، یک گروه تحقیقاتی به سرپرستی دانشگاه نورث وسترن امریکا با الهام از بسیاری از آب‌های مجاور شیکاگو، راهی برای زدودن و استفاده مکرر فسفات از آب‌های آلوده ایجاد کردند. محققان این تولید را به «چاقوی ارتش سوئیس» (یک نمانام برای نوعی چاقوی جیبیی چندکاره یا چندابزاره است که توسط ویکتورینوکس و ونگر تولید می‌شود) برای پاک‌سازی و حذف ترکیبات زیان‌بار آلودگی تشبیه می‌کنند زیرا غشاء خود را برای جذب و انتشار سایر آلاینده‌ها تنظیم می‌کند.

فسفر، هم زیربنای سیستم غذایی جهان و هم زندگی روی زمین است. هر موجود زنده روی کره زمین به فسفر نیاز دارد. این عنصر در غشای سلول، داربست DNA و در اسکلت ما وجود دارد. اگرچه عناصر اصلی دیگری مانند اکسیژن و نیتروژن را می‌توان در اتمسفر یافت اما فسفر هیچ مشابهی ندارد. بخش کوچکی از فسفر قابل استفاده از پوسته زمین حاصل می‌شود که هزاران یا حتی میلیون‌ها سال به طول می‌انجامد تا در معرض هوا قرار بگیرد و معادن فسفر نیز رو به اتمام است.

با توجه به کمبود این منبع طبیعی تجدیدناپذیر، متاسفانه طنزآمیز است که بسیاری از دریاچه‌های ما مبتلا به فرآیندی  معروف به مردابی شدن (اوتریفیکاسیون) هستند، این امر هنگامی اتفاق می‌افتد که مقدار زیادی مواد مغذی به منبع طبیعی آب وارد شود. با جمع شدن فسفات و سایر مواد معدنی، پوشش گیاهی و جلبک‌های آب بیش از حد متراکم می‌شوند و اکسیژن آب را تخلیه می‌کنند و در نهایت زندگی آبزیان را از بین می‌برند.

استفانی ریبت، محقق ارشد این تحقیق گفت: «ما پیش از این، بیشتر از فسفات استفاده مجدد می‌کردیم. اکنون ما فقط آن را از زمین بیرون می‌کشیم، یک بار استفاده می‌کنیم و پس از استفاده آن را به منابع آبی بازمی‌گردانیم. بنابراین، این یک مشکل آلودگی، پایداری و یک اقتصاد دورانی است.»

بوم‌شناسان و مهندسان به‌طور سنتی روش‌هایی برای رفع نگرانی‌های فزاینده بهداشت عمومی و محیطی در مورد فسفات با حذف فسفات از منابع آب ایجاد کرده‌اند. به تازگی تاکیدها از زدودن به سمت بازیافت فسفات تغییر یافته است.

وینایاک دراوید، محقق دیگر تحقیق گفت: «همیشه می‌توان کارهای خاصی را در محیط آزمایشگاه انجام داد. اما وقتی صحبت از افزایش مقیاس‌بندی است، یک نمودار ون (Venn) وجود دارد، جایی که لازم است شما بتوانید این فناوری را مقیاس‌بندی کنید و می‌خواهید آن کارآمد و مقرون‌به‌صرفه باشد. از قبل اشتراکی در این سه مورد (کارآمد و مقرون‌به‌صرفه بودن و مقیاس‌بندی) وجود نداشت، اما به‌نظر می رسد اسفنج ما سکویی است که همه این معیارها را دارد.»حذف و بازیابی غشای سبک فسفات (PEARL)، لایه متخلخل و انعطاف‌پذیر (مانند اسفنج، پارچه یا الیاف روکش‌دار) که به‌طور انتخابی حداکثر تا  ۹۹ درصد از یون‌های فسفات را از آب آلوده جدا می‌کند با نانو ساختارهایی که به فسفات متصل می‌شوند، پوشیده شده است که می‌توان حذف و بازیابی غشای سبک فسفات را با کنترل pH تنظیم کرد تا مواد مغذی را جذب یا آزاد کند و با این روش امکان بازیافت فسفات و استفاده مجدد از غشاء در بسیاری از چرخه‌ها فراهم می‌شود.

گرم شدن زمین و افزایش مرگ‌ومیر

چاپارطوس/خراسان رضوی بر اساس نتایج تحقیقات دانشکده بهداشت و پزشکی گرمسیری لندن (LSHTM)، بیش از یک سوم کل مرگ‌های ناشی از گرما در سال‌های ۱۹۹۱ تا ۲۰۱۸ مربوط به تغییرات آب‌وهوایی مرتبط با انسان است و آمریکای مرکزی و جنوبی بیشترین آسیب را دیده‌اند.

به نقل از ارث، محققان داده‌های ۷۳۲ منطقه از ۴۳ کشور را بررسی کردند و برای اولین‌بار، سهم تغییرات آب‌وهوایی مرتبط با انسان، در میزان مرگ‌ومیر ناشی از گرما را نشان دادند.

آنان دریافتند، ۳۷ درصد از تمام مرگ‌ومیرهای ناشی از گرما به گرم‌شدن کره‌ زمین در تابستان‌های اخیر مرتبط و برای مثال، گرم‌شدن مرتبط با انسان در اکوادور و کلمبیا منجر به ۷۶ درصد از مرگ‌های ناشی از گرما شده است.

اگر در مورد تغییر اقلیم، سازگاری یا اقدامی انجام نشود، میزان مرگ‌ومیر ناشی از گرما همچنان ادامه خواهد یافت. تاکنون، میانگین دمای کره‌ زمین، تنها در حدود یک درجه سانتی‌گراد افزایش یافته است که این روند در صورت عدم کنترل، ادامه پیدا می‌کند.

کارشناسان تعداد مرگ‌های ناشی از گرما را در اثر تغییرات آب‌وهوایی مرتبط با انسان که در شهرهای خاص رخ داده است محاسبه کردند.

این برآوردها شامل ۱۳۶ مرگ اضافی سالانه در سانتیاگو (پایتخت شیلی)، ۱۸۹ در آتن (پایتخت یونان)، ۱۷۲ در رم (پایتخت ایتالیا)، ۱۵۶ در توکیو (پایتخت ژاپن)، ۱۷۷ در مادرید (پایتخت اسپانیا)، ۱۴۶ در بانکوک (پایتخت تایلند)، ۸۲ در لندن (پایتخت انگلستان)، ۱۴۱ در نیویورک (شهری در ایالات‌متحده) و ۱۳۷ در شهر هوشی‌مین ویتنام است.

محققان عنوان کردند: این یافته‌ها نشان از لزوم اتخاذ سیاست‌های قوی برای کاهش‌ گرم‌شدن در آینده و اجرای مداخلات برای محافظت از جمعیت در برابر عواقب نامطلوب قرارگرفتن در معرض گرماست.

پروفسور آنتونیو گاسپارینی، محقق ارشد این بررسی عنوان کرد: این بزرگترین بررسی درباره خطرات فعلی سلامتی ناشی از تغییرات آب‌وهوایی است، زیرا تغییرات آب‌وهوایی در آینده تنها اثرات مخرب نیست و عواقب وخیم فعالیت‌های انسانی در سیاره زمین را بسیاری از مناطق برجسته می‌کند و باید هم اکنون اقدامات در این زمینه را شروع کنیم.

این بررسی در مجله Nature Climate Change منتشر شده است.

برگزیدگان جایزه ادبی مشهد مشخص شدند

چاپارطوس خراسان رضوی، برگزیدگان جایزه ادبی مشهد در دو بخش کتاب منتشر شده و تک اثر منتشر نشده در حوزه‌های شعر کلاسیک، شعر آزاد، رمان، داستان کوتاه و روایت‌نگاری مشخص و اعلام شد.

بهزاد چوپانکاره، مدیر برگزاری جایزه ادبی مشهد، شامگاه گذشته، یکم خرداد ماه، در اختتامیه جایزه ادبی مشهد که به صورت مجازی برگزار شد، اظهار کرد: قصد داشتیم که اختتامیه جایزه ادبی مشهد به صورت حضوری برگزار شود و خدمت همه‌ ادیبان، نویسندگان، شاعران و فاضلانی باشیم که در شهر مشهد و کشور عزیزمان تلاش می‌کنند تا بتوانند آثار و یادمان‌های خوبی را برجای بگذارند، اما متأسفانه این اتفاق رخ نداد.

وی افزود: به بسیاری از مکان‌ها در اطراف مشهد برای برگزاری اختتامیه سر زدیم، از آرامگاه فردوسی و ارگ کهن‌دژ تا خیلی از مکان‌های تاریخی دیگر تا بتوانیم حس خاطره‌انگیزی را رقم بزنیم و اختتامیه جایزه ادبی مشهد یادگار شیرینی برای همه باشد، اما پیک‌های متعدد بیماری کرونا این اجازه را به ما نداد که نهایتاً به ناچار مجبور شدیم که اختتامیه را به صورت مجازی برگزار کنیم. امیدوارم که بسیار زود بتوانیم در کنار یکدیگر جمع شویم و گفت‌وگوی خوبی در شهر مشهد و خراسان که خاستگاه ادبیات کشور است، داشته باشیم و بتوانیم لذت کافی را از کنار هم بودن ببریم. همچنین بتوانیم جایزه ادبی مشهد را در سال‌های آینده نیز ادامه دهیم و در جوایز بعدی به صورت حضوری خدمت همه باشیم‌.

حسین لعل‌بذری، دبیر جایزه ادبی مشهد، در ادامه این مراسم، بیان کرد: برای برگزاری این جایزه ادبی دوره سختی را سپری کردیم. چرا که از طرفی امانت‌داری آثار ارسالی به جشنواره و از طرفی سازوکار اداری و روندهای سختی که باید سپری شود تا یک جایزه ادبی در چنین سطحی به این مرحله برسد کمی مشکل است. جایزه ادبی مشهد در دو بخش کتاب منتشر شده و تک اثر منتشر نشده و در حوزه‌های شعر کلاسیک، شعر آزاد، رمان، مجموعه داستان و روایت‌نگاری بوده که خیلی گستره وسیعی را شامل می‌شود و برگزاری چنین جایزه‌ای انرژی می‌گیرد و سخت می‌شود، اما حاصل آن شیرین است. این‌که با کلمات، شعرها، داستان‌ها و روایت‌های دوستانی از سراسر کشور آشنا می‌شویم و با آن‌ها مأنوس می‌شویم اتفاق بسیار خوبی است که همه‌ آن‌ تلخی‌ها را به نوعی از بین می‌برد.

وی در رابطه با این‌که «اگر عنوان برگزیده یک جایزه ادبی بر روی جلد یک کتاب بخورد چقدر باعث فروش آن کتاب می‌شود»، عنوان کرد: این موضوع بستگی به آن جایزه ادبی دارد. برخی جوایز ادبی شناسنامه‌دار شدند و برای خود اعتبار کسب کردند که این از نحوه پذیرش آثار، تعامل با آن‌ آثار و شکل داوری آن‌ها است، اما در کل جوایز ادبی استمرار نداشتند که به چنین سطحی برسند و باعث فروش کتاب شوند، اما می‌توان در بین جایزه‌های ادبی خوبی که اکنون برگزار می‌شود به جایزه ادبی جلال آل احمد و جوایز نوپایی مانند احمد محمود، هفت اقلیم، جایزه ادبی بوشهر و جمال‌زاده اصفهان اشاره کرد که عمر برگزاری‌شان کم است. امیدوارم جوایز ادبی بتوانند استمرار داشته باشند و دوام بیاورند. این‌که یک جایزه بتواند طی سال‌های متوالی دوام بیاورد و اعتبار کسب کند اتفاق خوبی است، اما هنوز رخ نداده است.

لعل‌بذری خاطرنشان کرد: خوشحالم که جایزه ادبی مشهد امروز به این نقطه رسیده که می‌خواهیم اسامی برگزیدگان آن را اعلام کنیم. انجام کار جمعی مثل برگزاری یک جشنواره در رشته‌های مختلف کار بسیار سختی است که اگر به ثمر برسد نتایج بسیار خوبی دارد. همه‌ ما به عنوان شاعر و نویسنده برخی فعالیت‌هایی انجام می‌دهیم که حوزه اختیاراتش دست خودمان است، اما وقتی ورود می‌کنیم به یک کار جمعی که مستلزم این است که چند نفر، چند نهاد و ارگان مختلف با هم همکاری کنند، اگر کارها درست به هم پیوند بخورد در آینده نتیجه خوبی خواهد داشت.

دبیر جایزه ادبی مشهد با اعلام اسامی برگزیدگان بخش تک اثر منتشر نشده این جایزه ادبی، گفت: در بخش تک اثر منتشر نشده شعر کلاسیک، محمد وطن‌خواه رتبه برگزیده و آرش پورعلیزاده و روح‌الله سرطاوی شایسته تقدیر معرفی می‌شوند. در بخش تک اثر منتشر نشده شعر آزاد مجتبی صفدری به عنوان برگزیده و از حسن متین‌راد و یاسر معین تقدیر به عمل می‌آید. در بخش روایت نگاری نیز، آزاده عبدی‌فرد رتبه برگزیده و اسماء دلبری و محمد اصل زارع شایسته تقدیر معرفی می‌شوند. همچنین در بخش داستان کوتاه، بهروز شیدا کراتی رتبه برگزیده و از مسعود ریاحی و نجمه سجادی تقدیر به عمل می‌آید.

حسین لعل‌بذری در رابطه با برگزیدگان بخش کتاب منتشر شده شعر کلاسیک، گفت: امیرعلی سلیمانی برای مجموعه شعر «این هم از این» حائز رتبه اول، فاطمه سالاروند برای مجموعه شعر «سوسن» حائز رتبه دوم و حدیث لرز غلامی برای مجموعه شعر «زن منی و زنت هستم و...» حائز رتبه سوم شدند و از رحمت‌الله رسولی مقدم برای مجموعه شعر «زاویه» تقدیر به عمل می‌آید.

وی درخصوص برگزیدگان بخش کتاب منتشر شده شعر آزاد اظهار کرد: احمدرضا احمدی برای مجموعه شعر «پایان شب خاکستری» رتبه اول، رضا جمالی حاجیانی برای مجموعه شعر «ازلیات» رتبه دوم و محمد پروین برای مجموعه شعر «مقتل‌خوانی چاقوی جنی» رتبه سوم را کسب کردند. همچنین کوثر شیخ‌نجدی برای مجموعه شعر «برهنه‌تر» شایسته تقدیر معرفی می‌شود.

دبیر جایزه ادبی مشهد با اعلام اسامی برگزیدگان بخش مجموعه داستان و رمان، اضافه کرد: در بخش مجموعه داستان، عالیه طایی برای مجموعه داستان «چشم سگ» رتبه اول، محمدرضا زمانی برای مجموعه داستان «ساکن خانه دیگران» رتبه دوم و داریوش احمدی برای مجموعه داستان «به مگزی خوش آمدید» رتبه سوم را کسب کردند. همچنین مهسا علیون برای مجموعه داستان «بلیت یک طرفه به مالدیو» و آرش محمودی برای مجموعه داستان «نیوکاسل» شایسته تقدیر معرفی شدند. در بخش برگزیدگان رمان نیز، علی‌اکبر حیدری برای رمان «استخوان» رتبه اول، منصور علی‌مرادی برای رمان «اوراد نیمروز» رتبه دوم و صمد طاهری برای رمان «برگ هیچ درختی» رتبه سوم را کسب کردند. همچنین از احمد حسن‌زاده برای رمان «خیال‌باز» تقدیر به عمل می‌آید/ ایسنا